کد مطلب:42110 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

آيت الله حكيم كيست؟

آيت الله العظميآقاي حكيم، يكي از اين چهرههاي درخشان تاريخ ملت و مذهب ما بود، تاريخ او فراموش نشدني، حيات او هيجان انگيز، و مرگ او تكان دهنده بود.
او بزرگ مردي بود كه عمر پر بركت خود را وقف خدمت به اسلام و مسلمين، وقف علم و دانش، وقف دانش طلبان و تشنگان حقيقت، و بالأخره وقف محرومان و ستمديدگان اجتماع كرد.
و دها اثر جاويدان علميو اجتماعي از خود بيادگار گذاشت. او در كورانهاي حوادث، همچون كوه استقامت نمود و هرگز در برابر حوادث تسليم نشد و ضعف و ناتواني نشان نداد.
او در فعاليت هاي مثبت اجتماعي شجاع، و شهامت او در فتوا، و صراحت در بيان آراء و نظرات علميحقاً كم نظير بود.
تواضع و فروتني او بحدي بود كه با آن همه نفوذ و شخصيتي كه داشت، هر كس در مجلس او مينشست احساس ميكرد با برادر و دوست نزديك خود نشسته، و كمترين تكلفي در برخورد و ملاقات او احساس نميكرد، اين نشانه روح با عظمت و وسيع آن عالم رباني بود.
شيعيان جهان ـ بخصوص شيعيان عراق ـ او را يك سدّ نيرومند در برابر حوادث ميديدند و موجوديت خود را در حوادث گوناگون در پناه شخصيت او حفظ كردند.
او در يك خاندان اصيل تولد يافت، شجره نامههاي موجود در خاندان حكيم تأييد ميكند كه: در حدود چهار قرن پيش، يعني در عصر شاه عباس صفوي، طبيب حاذقي بنام مير سيد علي كه اثر علميمعروفش بنام «مجربات طبيه» و علاقه مخصوص شاه عباس به او، معرف مقام علمياو بود، در سفري كه به آستان مقدس علوي مشرف شده بود به اصرار مردم نجف اشرف كه از داشتن يك طبيب ماهر محروم بودند رحل اقامت در آن شهر مقدس افكند و به مير سيد علي حكيم «يعني طبيب» معروف گشت و احترام مخصوصي در ميان مردم عراق داشت.
در چهارمين نسلي كه از خاندان او بوجود آمد، چهره عالم بزرگواري بنام سيد مهدي حكيم درخشيد و چيزي نگذشت كه خداوند فرزندي به او داد كه نام آن را «محسن» گذاشت و به اين ترتيب در سال 1306 هجري قمري آية الله حكيم، ديده به جهان گشود.
در سن هفت سالگي خواندن قرآن را آغاز نمود و در نه سالگي به تحصيل علوم اسلاميپرداخت، استعداد سرشار و نبوغ و هوش فوق العادة او از آيندة درخشانش خبر ميداد.
دروس ابتدايي و مقدماتي اسلاميرا نزد برادر بزرگش «سيد محمود حكيم» فرا گرفت و سطوح عالي را در محضر جمعي از فضلاي نجف اشرف آموخت.
در سال 1326 در بحبوحة جواني به حوزة درس زعيم بزرگ اسلام، مرحوم آية الله آخوند خراساني راه يافت. سه سال از حوزه پر بركت درس آن بزرگوار استفاده نمود، و پس از رحلت آن رجل علميبزرگ، در حوزه درس مرحوم آية الله آقا ضياء الدين عراقي كه به پرورش شاگردان و تلامذة عاليقدر معروف است قدم گذارد. دو دورة اصول را در محضر درس آن بزرگوار ديد و از حوزة درس مرحوم آية الله نائيني و بعضي ديگر از بزرگان نجف نيز بهرههاي فراوان برد.
او از سال 1338 حوزه درس خارج فقه و اصول تشكيل داد، و جمعي از فضلاي جوان نجف از محضرش استفاده ميكردند.
در استفادههاي مقامات معنوي و اخلاقي، بيشتر مديون عالم پرهيزگار رباني، مرحوم سيد محمد سعيد حبوبي است.
تأليفات پر ارزش او
ميگويند در سال 1331 هنگاميكه نخستين اثر علميخود را به نام «ميراث الزوجة» بدست استاد خود، مرحوم سيد محمد سعيد حبوبي داد او گفت: « ما تا كنون قدر تو را نميدانستيم اكنون ميتوانيم بگوييم تو را ميشناسيم».
مرحوم حكيم، از علماي پر كار بود به همين دليل تأليفات پر ارزش متعددي از خود به يادگار گذاشت كه از ميان آنها كتب زير را ميتوان نام برد:
1. مستمسك العروة الوثقي: اين كتاب كه در واقع شاهكار علميآية الله حكيم است، شرحي بر كتاب عروة الوثقي مرحوم آيت الله سيد كاظم يزدي است، شرحي است جامع، موجز، عميق، خالي از حشو و زوايد، و در عين حال نسبتاً ساده و روان و در نوع خود كم نظير.
2. حقائق الأصول: شرح سودمندي بر كفاية الأُصول مرحوم آيت الله آخوند ملا محمد كاظم خراساني.
3. دليل المناسك: شرح استدلالي مختصري بر كتاب مناسك حج استاد بزرگوارش مرحوم علامه نائيني.
4. نهج الفقاهة: شرح جالبي بر كتاب مكاسب مرحوم علامه انصاري.
5. رسالة في ارث الزوجة من الزو

---

: آية الله جعفر سبحاني
سيماي فرزانگان ج 1